อาหาร คือ สิ่งที่รับประทานเข้าไปและก่อให้เกิดประโยชน์กับร่างกาย
สารอาหาร คือ สารเคมีที่เซลล์ในร่างกายใช้เพื่อให้เกิดกระบวนการต่างๆในร่างกาย
คือการจัดสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย โดยจัดสารอาหารที่เหมือนกันให้อยู่ในหมวดหมู่เดียวกัน แบ่งได้เป็น 5 หมู่
Food vector created by Nadezhda_grapes - Freepik.com
ในแต่ละวันร่างกายต้องการอาหารแต่ละประเภทไม่เท่ากัน ธงโภชนาการคือเครื่องมือที่แสดงกลุ่มอาหารและสัดส่วนการกินอาหารในแต่ละกลุ่มมากน้อยต่างกัน ส่วนปลายแหลมจะเป็นส่วนที่ควรทานแต่น้อย และค่อยๆมากขึ้นจนมาถึงฐานของธงซึ่งร่างกายต้องการมากในแต่ละวัน
Food vector created by Freepik
หมายถึง สารเคมีที่เป็นองค์ประกอบในอาหารซึ่งสิ่งมีชีวิตต้องการเพื่อการเจริญเติบโต และการดำรงชีวิต แบ่งได้เป็น
ในแต่ละวัยต้องการอาหารครบทั้ง 5 หมู่ ในปริมาณที่แตกต่างกัน
| ช่วงวัย | ความต้องการอาหาร |
|---|---|
| วัยเด็ก | ต้องการอาหารประเภท”โปรตีน” มากเพราะร่างกายกำลังเจริญเติบโต โปรตีนมีความ สำคัญต่อการสร้างเนื้อเยื่อ |
| วัยผู้ใหญ่ | ต้องการอาหารทุกประเภทในสัดส่วนที่เหมาะสม |
| สตรีมีครรภ์ | ต้องการอาหารทุกประเภทในปริมาณที่มากขึ้น |
| วัยสูงอายุ | ต้องการอาหารทุกประเภทในสัดส่วนที่น้อยลง |
อัตราการเจริญเติบโตในมนุษย์จะเป็นรูปตัว S โดยจะเกิดการเปลี่ยนแปลงมากที่สุดในช่วงวัยเด็กตอนกลาง-ตอนปลาย (คือเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น)
| อายุ (ปี) | ปริมาณโปรตีนที่ต้องการในแต่ละวัน (กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม) |
|---|---|
| 3-12 เดือน | 2X |
| 1-6 | 1.5X |
| 7-12 | 1.2X |
| 13-20 | 1X |
จากข้อมูลในตาราง วัยเด็กทารกเป็นวัยที่ต้องการโปรตีนสูงกว่าวัยอื่นๆ
ในแต่ละวัน คนแต่ละคนต้องการอาหารไปเพื่อสร้างพลังงานไปใช้ในกิจกรรมต่างๆ โดยพลังงานที่ต้องการจะแตกต่างกัน ขึ้นกับ อายุ, เพศ, ระด้บกิจกรรมการใช้พลังงานของร่างกาย, อาชีพ เช่น นักกีฬาต้องการพลังงานมากกว่าคนทำงานนั่งโต๊ะ ส่วนใหญ่เพศชายในแต่ละช่วงอายุและในกลุ่มลักษณะความแอคทีฟในการใช้ชีวิตแบบเดียวกันจะต้องการพลังงานในแต่ละวันสูงกว่าเพศหญิง
ตารางแสดงความต้องการพลังงาน(แคลอรี)ของเพศหญิงในแต่ละวัน
| อายุ | Sedentary | Moderately Active | Active |
|---|---|---|---|
| 4-8 | 1,200 | 1,400-1,600 | 1,600-1,800 |
| 9-13 | 1,600 | 1,600-2,000 | 1,800-2,200 |
| 14-18 | 1,800 | 2,000 | 2,400 |
| 19-30 | 2,000 | 2,000-2,200 | 2,400 |
| 31-50 | 1,800 | 2,000 | 2,200 |
| 51+ | 1,600 | 1,800 | 2,000-2,200 |
ตารางแสดงความต้องการพลังงาน(แคลอรี)ของเพศชายในแต่ละวัน
| อายุ | Sedentary | Moderately Active | Active |
|---|---|---|---|
| 4-8 | 1,400 | 1,400-1,600 | 1,600-1,800 |
| 9-13 | 1,800 | 1,800-2,000 | 2,000-2,600 |
| 14-18 | 2,200 | 2,400-2,800 | 2,800-3,200 |
| 19-30 | 2,400 | 2,600-2,800 | 3,000 |
| 31-50 | 2,200 | 2,400-2,600 | 2,800-3,000 |
| 51+ | 2,000 | 2,200-2,400 | 2,400-2,800 |
แคลอรี (Calorie)เป็นหน่วยวัดพลังงานอย่างหนึ่ง โดยมากจะใช้เป็นหน่วยวัดพลังงานอาหาร
แคลอรีที่เราเห็นบนฉลากโภชนาการ จริงๆแล้วคือ 1 กิโลแคลอรี ส่วน 1แคลอรีที่ทำให้น้ำ 1 กรัมมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้น 1 องศาเซลเซียส จะใช้ในงานทางสาขาฟิสิกส์และเคมี
| ชนิดสารอาหาร (1 กรัม) | พลังงานที่ให้ (กิโลแคลอรี) |
|---|---|
| โปรตีน | 4 |
| คาร์โบไฮเดรต | 4 |
| ไขมัน | 9 |
นอกจากแคลอรีแล้ว อาจจะวัดในหน่วยจูล (Joule)
1 จูล คือ จำนวนพลังงานที่ต้องการออกแรงจำนวน 1 นิวตันเป็นระยะทาง 1 เมตร
1 แคลอรี = 4.184 จูล