วิทยาศาสตร์ระดับประถม สารบัญ


การขยายพันธุ์พืชแบบอาศัยเพศ

การถ่ายละอองเรณู (Pollination) มี 2 แบบ

คำถาม

  1. ดอกชนิดใดที่สามารถถ่ายละอองเรณูในดอกเดียวกันได้
  2. ดอกไม่สมบูรณ์เพศสามารถสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศโดยการถ่ายละอองเรณูแบบใด

การปฏิสนธิ (Fertilization)

คือ การที่ “เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ “ ผสมกับ “เซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย” โดยในพืชจะมีการปฏิสนธิซ้อน (double fertilization) ดังรูป หลังจากการปฏิสนธิ (ส่วนของดอกจะเกิดการเปลี่ยนแปลง) :

ส่วนของดอก การเปลี่ยนแปลง
รังไข่ (Ovary) เจริญเป็นผล
ผนังรังไข่ (Ovary Wall) เจริญเป็นเปลือกและเนื้อของผล
ออวุล (Ovule) เจริญเป็นเมล็ด
ไข่ (egg) เจริญเป็นต้นอ่อน
กลีบเลี้ยง เหี่ยวเฉา
กลีบดอก เหี่ยวเฉา

ถ้าต้องการพัฒนาพันธุ์พืชให้มีความแตกต่างจากพ่อพันธุ์แม่พันธุ์มักจะใช้วิธีการสืบพันธุ๋แบบอาศัยเพศ

การขยายพันธุ์พืชแบบไม่อาศัยเพศ

พืชดอกสามารถขยายพันธุ์ได้แบบไม่อาศัยเพศ

ข้อดี คือ ถ้าต้องการพันธุ์ที่เหมือนเดิม มักจะใช้การขยายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
แต่ถ้าต้องการพันธุ์ใหม่ที่แตกต่างจากเดิม มักจะใ้ช้การขยายพันธุ์แบบอาศัยเพศ

การปักชำ

ตัดส่วนของพืช เช่น ใบ กิ่ง ลำต้น ราก ออกลงไปปักในดิน พืชจะงอกราก(ไม่ใช่รากแก้ว) และแตกยอด เจริญเติบโตเป็นต้นใหม่

การตอนกิ่ง

  1. เริ่มจากการเลือกกิ่งที่ต้อง การนำมาทำพันธุ์ (กิ่งไม่แก่และไม่อ่อน)
  2. ควั่นกิ่ง (ขูดด้านบนลงมา ด้านล่าง เพราะด้านบนจะเป็นส่วนที่กำเนิดราก) ตัดท่อลำเลียงอาหาร
  3. พอกด้วยขุยมะพร้าวแล้วห่อพลาสติก
  4. ทิ้งไว้ให้รากงอก (ไม่ใช่รากแก้ว)

การตอนกิ่ง (สำหรับพืชที่ลอกเปลือกไม้ออกได้ง่าย) : มะนาว ส้ม ชมพู่ ฝรั่ง ลิ้นจี่ ส้มโอไม้ดอกไม้ประดับ

การโน้มกิ่ง

เลือกกิ่งที่ต้องการใช้มีดบากหรือควั่นเปลือกไม้ที่ใต้ตาและโน้มกิ่งลงแล้วใ้ช้ดินกลบ และเกิดราก (ไม่ใช่รากแก้ว)

(นิยมทำกับไม้ล้มลุกหรือไม้พุ่ม เช่น องุ่น มะลิ พลู)

การติดตา





  1. เริ่มต้นจากการกรีดต้นตอเป็นรูปตัว T
  2. เฉือนตาจากต้นพันธุ์ดี
  3. เสียบเข้ากับต้นตอ
  4. พันพลาสติกแล้วรอให้เกิด “ยอดอ่อน”

การเสียบกิ่ง

  1. บากต้นตอ
  2. นำกิ่งพันธุ์ดีมาเสียบที่ต้นตอ
  3. พันเพื่อให้เนื่อเยื่อเจริญของต้นตอและกิ่งพันธุ์เชื่อมต่อกัน

การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ

คือการเพาะเลี้ยงพืชโดยนำเนื้อเยื่อพืช มาเลี้ยงดูในสภาวะปลอดเชื้อบนอาหารสำหรับการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ มักจะใช้ขยายพันธุ์พืชเศรษฐกิจ เช่น หน่อไม้ฝรั่ง, กล้วย, กล้วยไม้, สับปะรด, ไผ่, เบญจมาศ, สตรอเบอรี่

ข้อดี คือ สามารถผลิตพืชที่มีลักษณะทางพันธุกรรมเหมือนต้นแม่ในปริมาณมากต้นพันธุ์ปลอดเชื้อโรค

การขยายพันธุ์ของพืชไร้ดอก (พืชชั้นต่ำ)

คำถาม

  1. เพราะเหตุใดถ้าอยากได้มะม่วงพันธุ์เดิมจึงนิยมตอนกิ่ง ไม่เพาะจากเมล็ด
  2. ต้นตอ คือ


















--