ทรัพยากรธรรมชาติ (Natural Resource) คือ สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แบ่งได้เป็น 3 ประเภท
แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่
ป่าต้นน้ำคือป่าที่บริเวณต้นน้ำลำธาร โดยทั่วไปจะอยู่ที่พื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเล 700 เมตรขึ้นไป และเป็นพื้นที่ลาดเอียงมากกว่า 35 องศา ป่าไม้จะช่วยชะลอการไหล ทำให้ดินดูดซึมน้ำได้ทัน ทำให้แม่น้ำมีน้ำตลอดปี การตัดไม้ทำลายป่าจะส่งผลต่อปริมาณน้ำในแม่น้ำต่างๆ เพราะดินดูดซับน้ำได้น้อย
แม่น้ำเจ้าพระยา เป็นแม่น้ำสายหลักของประเทศ เกิดจากแม่น้ำหลายสายไหลรวมบรรจบ เช่น แม่น้ำ ปิง วัง ยม น่าน โดยเฉพาะแม่น้ำน่านที่คิดเป็น 40% ของน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิง วังยม น่าน ล้วนแล้วแต่มีต้นกำเนิดจากป่าต้นน้ำ
แม่น้ำปิง จุดกำเนิดอยู่ที่ เทือกเขาแดนลาว
แม่น้ำวัง จุดกำเนิดอยู่ที่ ป่าดอยหลวง
แม่น้ำยม จุดกำเนิดอยู่ที่เทือกเขาดอยภูคา
แม่น้ำน่าน เป็นแม่น้ำสายยาวที่สุดของประเทศไทย เริ่มไหลจากเทือกเขาหลวงพระบาง
ดังนั้นการตัดไม้ทำลายป่าจะส่งผลกระทบต่อปริมาณน้ำในแม่น้ำ จากข้อมูลของกรีนพีซประเทศไทย แม่น้ำเจ้าพระยาหล่อเลี้ยงพื้นที่เกษตรรวมประมาณ 117,500 ตารางกิโลเมตร (ข้อเท็จจริง 4 ข้อ ในหลายแง่มุม ของแม่น้ำเจ้าพระยา, 18 พ.ค. 2552) และแม่น้ำเจ้าพระยายังเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาที่สำคัญของการประปาทั้งในส่วนภูมิภาคและนครหลวง
ปัญหาการบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อทำไร่จึงเป็นปัญหาที่ทุกคนในสังคมควรให้ความสำคัญ และเร่งแก้ไข ในอนาคตปัญหาการขาดแคลนน้ำจะทวีความรุนแรงขึ้น และมีการคาดการณ์ว่าประชากรทั่วโลกกว่า 7,000 ล้านคนจะเผชิญภาวะการขาดแคลนน้ำในปีค.ศ. 2050
ภาพจากเกร็ดความรู้ รู้รักษ์ป่า – แหล่งกำเนิดป่าต้นน้ำ โดยมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
รายงานสถานการณ์ป่าไม้ พ.ศ. 2560 -2561 โดยมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
จากรายงานที่ติดตามสถานการณ์ป่าไม้ จากปี 2504 ซึ่งประเทศไทยมีพื้นที่ป่าไม้อยู่ราว 53% และค่อยๆลดลงจนปัจจุบันอยู่ที่ 31% การอนุรักษ์ผืนป่าเป็นเรื่องสำคัญเพราะป่ามีความสำคัญทั้งเป็นป่าต้นน้ำ รวมทั้งช่วยให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล ทุกคนและทุกภาคส่วนควรช่วยกันดูแลรักษาผืนป่ารวมถึงเร่งเพิ่มจำนวนป่า
แบ่งได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่
หน่วยงาน International Union for Convervation of Nature and Natural Resources (IUCN)เป็นหน่วยงานที่กำหนดว่าสัตว์ชนิดใดจัดเป็นสัตว์ที่มีความเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์ สาเหตุมาจาก การสูญเสียพื้นที่อยู่อาศัย และการถูกล่า
ท่านทราบหรือไม่ว่า เสือโคร่ง 1 ตัว ในพื้นที่ที่มีเหยื่ออุดมสมบูรณ์ เช่น อุทยานแห่งชาติจิตวัน (Chitwan) เมืองเนปาล จะครอบครองพื้นที่ราว 10-20 ตารางกิโลเมตร สำหรับตัวเมีย และ 30-70 ตารางกิโลเมตรสำหรับตัวผู้ แต่ในเขตพื้นที่ความหนาแน่นของเหยื่อน้อยเช่น รัสเซีย เสือตัวเมียจะขยายอาณาเขต 200-400 ตารางกิโลเมตร และ 800-1,000 ตารางกิโลเมตรสำหรับเสือตัวผู้ (ข้อมูลจาก WWF-Thailand) เสือโคร่ง ดังนั้นการช่วยกันอนุรักษ์ผืนป่าที่เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยจึงเป็นส่วนสำคัญในการอนุรักษ์สัตว์ป่า
ดินที่มีความสมบูรณ์ จะมีธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช และดินที่มีความอุดมสมบูรณ์จะอยู่ที่ดินชั้นบนซึ่งง่ายต่อการถูกชะล้าง
น้ำ จัดเป็นทรัพยากรที่สามารถเกิดการหมุนเวียนได้เรื่อยๆ เกิดเป็นวัฏจักรน้ำ โลกเราประกอบด้วยน้ำ 3 ใน 4 ส่วนซึ่งส่วนใหญ่เป็นน้ำเค็มถึง 98% และเป็นน้ำจืดเพียง 2%
เมื่อพิจารณาน้ำจืดจะพบว่า ส่วนใหญ่อยู่ในรูปน้ำแข็ง
ดังนั้น น้ำจึงเป็นทรัพยากรที่ควรแก่การอนุรักษ์ น้ำสะอาดตามปกติจะมีปริมาณออกซิเจนละลายอยู่(DO หรือ Dissolved Oxygen) ปริมาณ 7-8 มิลลิกรัมต่อลิตร
จากข้อมูล รอยย่ำน้ำ (Water Footprint) ซึ่งเป็นเครื่องมือชี้วัดการใช้น้ำของผู้บริโภคหรือผู้ผลิตทั้งทางตรงและทางอ้อมของสินค้าและบริการ โดยเป็นแนวคิดที่ถูกสร้างขึ้นจากหน่วยงานเช่น UNESCO IFC WWF และ WBCSD ซึ่งตะหนักถึงความสำคัญของวิกฤติน้ำ
จากภาพประเทศสหรัฐอเมริกาใช้น้ำต่อคนอยู่ที่ปีละ 2,483 ลูกบาศก์เมตร หรือ 2,483,000 ลิตร ในขณะที่ประเทศไทยต่อคนใช้น้ำอยู่ที่ 2,223 ลูกบาศก์เมตร
สำหรับการผลิตอาหารในการได้มาซึ่ง 1 กิโลกรัมของชอคโกแลตต้องใช้น้ำ 24,000 ลิตร การได้มาซึ่งกาแฟ 1 ถ้วย ต้องใช้น้ำไป 140 ลิตร การได้มาซึ่งเนื้อวัว 1 กิโลกรัมต้องใช้น้ำไปถึง 15,500 ลิตร
คาดการณ์ว่าในปี 2025 คนกว่า 2,800 ล้านคนใน 48 ประเทศจะเผชิญภาวะขาดแคลนน้ำ และจะเพิ่มขึ้นถึง 7,000 ล้านคนในปี 2050
ตารางปริมาณการใช้น้ำบาดาล (ข้อมูล ณ เมษายน 2560)
โลกเรามีชั้นบรรยากาศห่อหุ้มอยู่โดยรอบหนาประมาณ 15 กิโลเมตร ประกอบด้วย แก๊สไนโตรเจน 78%แก๊สออกซิเจน 20% แก๊สอื่นๆประมาณ 1%
แบ่งได้เป็น 3 ประเภท
| ชนิด | สาเหตุ | ผลกระทบ |
|---|---|---|
| แก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) | การเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ของเชื้อเพลิงที่เป็นสารประกอบคาร์บอน | ถ้าร่างกายได้รับปริมาณมากอาจทำให้หมดสติและเสียชีวิตได้ แก๊สนี้จะจับกับฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงได้ดีกว่าออกซิเจนถึง 200 เท่า ทำให้ร่างกายได้รับปริมาณออกซิเจนไม่เพียงพอโดยเฉพาะอวัยวะที่ต้องการออกซิเจนสูง เช่น สมอง |
| แก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2) | เกิดจากแก๊สไนตริกออกไซด์ (NO)ทำปฏิกิริยากับโอโซนในชั้นบรรยากาศ แก๊ส NO สามารถเกิดได้เองตามธรรมชาติ เช่น ฟ้าผ่า ภูเขาไฟระเบิด หรือจากอุตสาหกรรมการผลิตกรดกำมะถัน การผลิตกรดไนตริก | มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ และมีผลต่อภาวะภูมิคุ้มกัน และเมื่อ NO2 รวมตัวกับน้ำจะได้เป็น กรดไนตริก (HNO3)ซึ่งมีฤทธิ์กัดกร่อน |
| แก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) | เกิดจากการเผาไหม้โดยใช้เชื้อเพิลงที่มีกำมะถันเป็นส่วนประกอบ | มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ และเมื่อรวมตัวกับน้ำจะได้เป็นกรดซัลฟูริก (H2SO4) ซึ่งมีฤทธิ์กัดกร่อน |
แก๊สโอโซน จำแนกได้เป็น
|
โอโซนระดับล่างสามารถเกิดขึ้นเองได้ตามธรรมชาติ หรือเกิดจากควันของรถยนต์ | โอโซนในระดับความเข้มข้น 0.25 ppm ขึ้นไปมีผลทำให้เกิดการระคายเคืองตา จมูล และทำลายเนื้อเยื่อปอด |
| ฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน | เกิดตามธรรมชาติและเกิดจากกิจกรรมของมนุษย์ เช่น การเผาไหม้เชื้อเพลิง การก่อสร้าง | ฝุ่นควันขนาดเล็กจะมีผลต่อระบบทางเดินหายใจ ในปี 2556 องค์การอนามัยโลกจัดให้ฝุ่นควันขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน หรือเขียนเป็น PM 2.5 เป็น “สารก่อมะเร็ง” |
| ตะกั่ว จัดเป็นโลหะหนักสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ผ่านการหายใจ, ทางผิวหนังและการกิน | พบในน้ำมันเชื้อเพลิงเบนซินที่เพิ่มค่าออกเทน ใช้ทำอุปกรณ์อิเล็คทรอนิค | มีผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง ยับยั้งเอนไซม์ที่เกี่ยวกับการสร้างฮีมในเม็ดเลือดแดง |
แหล่งที่มาของความรู้
แหล่งของมลพิษทางอากาศ มหาวิทยาลัยมหิดล
มลพิษทางอากาศ สำนักที่ปรึกษา กรมอนามัย
แหล่งก่อมลพิษ
การอนุรักษ์อากาศ
ขยะ คือ ของเหลือทิ้งจากการใช้สอยในกิจกรรมต่างๆในชีวิตประจำวัน ทั้งที่เป็นของกินและของใช้
ปัญหาจากขยะก่อให้เกิดมลพิษแก่ทรัพยากร เช่น
มลพิษทางอากาศที่เกิดจากการเผาขยะ
มลพิษทางน้ำที่เกิดจากการเน่าเสียจากการทิ้งสิ่งปฏิกูลขยะลงในน้ำ
มลพิษในดิน การทิ้งขยะอันตรายทำให้เกิดการปนเปื้อน
การลดขยะเป็นการช่วยลดการใช้ทรัพยากร ไม่กินทิ้งกินขว้าง ซ่อมแซมดัดแปลงเพื่อใช้ของเก่า
แหล่งข้อมูล: คู่มือธนาคารขยะ
แหล่งข้อมูล: คู่มือธนาคารขยะ
แหล่งข้อมูล: คู่มือธนาคารขยะ
